Φορέας Διαχείρισης

Στα Ακαρνανικά όρη και στον βιότοπο του Αρακύνθου και των Στενών της Κλεισούρας βρίσκει καταφύγιο διαβίωσης ένα από τα μεγαλύτερα νεκροφάγα αρπακτικά, το όρνιο (Gyps fulvus). Το όρνιο χαρακτηρίζεται ως είδος αυστηρής προστασίας και θεωρείται παγκοσμίως απειλούμενο με εξαφάνιση αφού οι πληθυσμοί του έχουν ουσιαστικά καταρρεύσει.
Η αποικία των Ακαρνανικών μαζί με την αποικία του Αράκυνθου αποτελούν τον ζωτικό τους χώρο και είναι σήμερα οι μόνες βιώσιμες στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδας.

Ο Φορέας Διαχείρισης Μεσολογγίου -Ακαρνανικών Ορέων ως αρμόδιος για την διατήρηση, την προστασία των ενδιαιτημάτων και την διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής παρακολουθεί και καταγράφει τον πληθυσμό του είδους με επισκέψεις πεδίου, καταγράφοντας την σύνθεση του πληθυσμού, την ετήσια διακύμανση και την βιολογία της αναπαραγωγικής του δραστηριότητας.
Για το λόγο αυτό το επιστημονικό προσωπικό του φορέα, με τους επόπτες φύλαξης και τον περιβαλλοντολόγο Μαμάση Διονύση πραγματοποίησαν την προηγούμενη εβδομάδα ταυτόχρονη καταγραφή του πληθυσμού των ορνέων σε συγκεκριμένες θέσεις παρατήρησης και χωρίστηκαν σε δυο ομάδες ορνιθοπαρατήρησης.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με την βοήθεια εποπτικών μέσων (τηλεσκόπια, κιάλια) κ.α. σε θέσεις όπου η επιβίωση των όρνιων εξαρτάται άμεσα από την ύπαρξη απότομων κλίσεων, κάθετων κρεμνών, βραχώδη πλαγιών όπου αποτελούν οικολογικό σύνδεσμο για κούρνιασμα και φώλιασμα του είδους.
Ο πληθυσμός χαρακτηρίζεται διπλός. Από τη μία τα ιθαγενή πουλιά που φωλιάζουν και από την άλλη τα διαχειμάζοντα άτομα που έρχονται τον Οκτώβρη από τις Βαλκανικές χώρες. Οι ορνιθοπαρατηρήσεις του Φορέα θα συνεχιστούν για να μελετηθεί ορθά ο τρόπος με τον οποίο θα είναι βιώσιμη η αποικία και αφετέρου να καταστεί δυνατή η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας. Οι γύπες, τα όρνια χρειάζονται την βοήθεια όλων μας.

Ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Ακαρνανικών Ορέων διοργάνωσε στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου Ξηρομέρου στις 16 Δεκεμβρίου 2019 ανοιχτή διαβούλευση της Ειδικής Έκθεσης για την πρόταση θεσμοθέτησης του «Βελανιδοδάσους Ξηρομέρου» ως Προστατευόμενο Τοπίο, με την ευγενική φιλοξενία του Δημάρχου Ξηρομέρου κ. Γιάννη Τριανταφυλλάκη. Η Ειδική Έκθεση αποτελεί πόνημα της άτυπης Επιτροπής που συνέστησε ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Ακαρνανικών Ορέων και αποτελείται από ακαδημαϊκούς, στελέχη της δημοσίας διοίκησης όσο και επιστήμονες εγνωσμένου κύρους. Στην ανοιχτή διαβούλευση που στόχο είχε την τελική διαμόρφωση της Ειδικής Έκθεσης η οποία θα σταλεί στον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για έγκριση καθώς και στον αιρετό Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας για έκφραση γνώμης, κλήθηκαν οι Δήμοι Αγρινίου, Μεσολογγίου, Ξηρομέρου καθώς και τα Δασαρχεία Αμφιλοχίας, Μεσολογγίου, Αγρινίου λόγω της διοικητικής και χωρικής τους αρμοδιότητας εντός του οριοθετημένου Βελανιδοδάσους.

Μετά τους χαιρετισμούς του Δημάρχου Ξηρομέρου κ. Γιάννη Τριανταφυλλάκη και του Προέδρου του Φ.Δ./Λ.Μ.-Α.Ο. κ. Φώτη Περγαντή τον λόγο έλαβε ο Συντονιστής του Φ.Δ./Λ.Μ.-Α.Ο. κ. Γιάννης Σελιμάς ο οποίος και εισηγήθηκε το αντικείμενο της διαβούλευσης ενώ αργότερα την Ειδική Έκθεση παρουσίασε ο Δρ. Δασολόγος ΑΠΘ κ. Κώστας Μαντζανάς ενώ την οριοθέτηση του δάσους η καθηγήτρια Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νατάσα Παντέρα. Στην συνέχεια και μετά από διαλογική συζήτηση τόσων των μελών της επιτροπής όσο και των καλεσμένων η Επιτροπή κατέληξε στο τελικό κείμενο όπου και θα προωθηθεί αρμοδίως για την θεσμοθέτηση του Βελανιδοδάσους Ξηρομέρου ως προστατευόμενο τοπίο με πολλαπλά οφέλη τόσο για το δάσος όσο και για τους κατοίκους της περιοχής.

Σε σχέση με τα δημοσιεύματα που έχουν προκύψει τις τελευταίες ημέρες και αφορούν την ενδεχομένη τοποθέτηση ανεμογεννητριών στο όρος Βαράσοβα ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Ακαρνανικών Ορέων προβαίνει στην δημοσίευση παλαιότερης επιστολής του προς την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) με το οποίο και διευκρινίζει πως το όρος Βαράσοβα αποτελεί μέρος του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Αιτωλικού και συγκεκριμένα Περιοχή Φύσης του Εθνικού Πάρκου όπου με βάση την ΚΥΑ 22306 (www.fdlmes.gr) δεν επιτρέπεται η ίδρυση και λειτουργία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Επίσης, το όρος Βαράσοβα αποτελεί περιοχή του δικτύου Natura 2000 (GR2310005 Ειδική Ζώνη Διατήρησης ΕΖΔ-SAC). Παρατίθεται το έγγραφο του Φ.Δ./Λ.Μ.-Α.Ο. προς ενημέρωση των πολίτων.

Για να δείτε το έγγραφο πατήστε εδώ: https://drive.google.com/open?id=1EIOAxc4aenQfLU2TTAk3QT0fx2M8aeli

Την Τρίτη 26/11/2019 η κα Αθηνά Κιουρτζόγλου και η κα Νικολίνα Ξαξίρη, στελέχη των περιβαλλοντικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Ακαρνανικών Ορέων, μας επισκέφτηκαν στο σχολείο για να κάνουν ενημέρωση για το οικοσύστημα της περιοχής. Την ενημέρωση παρακολούθησε ο Α΄και Β’ κύκλος σπουδών.
Με πολύ απλό και κατατοπιστικό τρόπο, οι υπεύθυνες ανέδειξαν την πλούσια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής και την σύνδεσή της με πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία.
Ακολούθησε συζήτηση με τους εκπαιδευόμενους για την αλιεία στην λιμνοθάλασσα, τις περιοχές Natura 2000 και πώς αυτές έχουν επηρεάσει θετικά ή αρνητικά τη ζωή μας.
Τέλος, παρουσιάστηκε το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Φορέα για το Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού.
Ευχαριστούμε θερμά την Αθηνά και τη Νικολίνα, στελέχη του Φορέα, τόσο για την αποδοχή της πρόσκλησής μας αλλά και για τα δώρα που μας προσέφεραν: ένα υπέροχο βιβλίο του Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Ακαρνανικών Ορέων με θέμα τα πουλιά του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού, αφίσες και φυλλάδια του Φορέα.

Ο Φορέας Διαχείρισης ενημερώνει με το παρόν ότι ο πελαργός που είχε παρατηρηθεί στις 11 Ιουλίου 2018 στα φώτα της Εγνατίας Οδού, κοντά στο Βανιάνο Ξάνθης (μέρος τακτικών επισκέψεων των μη αναπαραγόμενων ομάδων) παρατηρήθηκε ξανά, όμως τώρα νότια και συγκεκριμένα στη Κρήτη. Είναι ο ίδιος που είχε δακτυλιωθεί στο παρελθόν (2017) από την κ. Εύα Στετς (συντονίστρια των ελληνικών δακτυλιώσεων των πελαργών του Ελληνικού Κέντρου Δακτυλίωσης), στο Πεντάλοφο Μεσολογγίου από εθελοντές και με την στήριξη του Φ.Δ. Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων και της ΔΕΔΔΗΕ Μεσολογγίου.

Αυτή την φορά εντοπίστηκε όμως αδύναμος και με σπασμένο πόδι στον χώρο αποθήκευσης των απορροών του ΧΥΤΑ Αγίου Νικολάου, από τον φύλακα του χώρου, ο οποίος και παραδόθηκε στον θηροφύλακα του Κυνηγετικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, κ. Γιώργο Σκύβαλλο. Έπειτα λοιπόν από επικοινωνία που έγινε με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και την παραχώρηση των πρώτων βοηθειών,  ο πελαργός τελικώς στάλθηκε για περίθαλψη στο Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής «ΑΝΙΜΑ» όπου και διαπιστώθηκε το σπάσιμο στο δεξί του πόδι, τραύμα το οποίο δεν ήταν πρόσφατο αλλά προϋπήρχε καιρό με αποτέλεσμα να μην μπορούσε να μεταναστεύσει.

Ευχόμαστε περαστικά και γρήγορη ανάρρωση!!!

Κατά τη διάρκεια δειγματοληψίας, την Τετάρτη στις 06-11-2019, στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας για τα Μεταβατικά Ύδατα στη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού, που έκανε το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) με τη βοήθεια του Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων, παρατηρήθηκε φαινόμενο θνησιμότητας ψαριών.

Παρακάτω o πίνακας μετρήσεων αλατότητας και διαλυμένου οξυγόνου σε κεντρικό σταθμό της λιμνοθάλασσας (Ν38.46755611, Ε21.33111857) σε δύο βάθη, όπου καταγράφεται η έντονη πτώση του διαλυμένου στο νερό οξυγόνου στα 7 μέτρα βάθος.

Γενικότερα, το οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας Αιτωλικού είναι ένα κλειστό και εύθραυστο οικοσύστημα, το οποίο εύκολα οδηγείται σε δυστροφικές κρίσεις. Ο μηχανισμός, ο οποίος προκαλεί τις δυστροφικές κρίσεις σχετίζεται µε τον φυσικό ευτροφισμό που παρατηρείται σε ημίκλειστα ή κλειστά οικοσυστήματα µε όχι καλή κυκλοφορία των νερών.

Η έλλειψη ανανέωσης και καλής κυκλοφορίας των νερών στο Αιτωλικό καθώς οι υψηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών αλάτων που προέρχονται από επιφανειακές απορροές επιτείνουν το πρόβλημα, που καταλήγει σε έλλειψη οξυγόνου και παραγωγή υδρόθειου, το οποίο δημιουργεί θανατηφόρες συνθήκες για τα ζώα που ζουν σε νερά υπερκείμενα των ανοξικών ιζημάτων. Οι ανωτέρω μη ευνοϊκές συνθήκες σε συνδυασμό µε τον εγκλωβισμό των ψαριών στην λιμνοθάλασσα Αιτωλικού, συχνά καταλήγουν σε µμαζικούς θανάτους των ψαριών.

Στη δημοσίευση της ιστοσελίδας «Τα Νέα» βλέπουμε τη βιντεοσκόπηση ενός περαστικού στο λιμάνι του Μεσολογγίου, όπου δείχνει δύο θαλάσσιες χελώνες του είδους Caretta-caretta, να ερωτοτροπούν προσελκύοντας πολλούς περαστικούς να παρακολουθήσουν τα δύο χαριτωμένα ερπετά. Από την άλλη παρουσιάζεται μία νεκρή θαλάσσια χελώνα στη Φθιώτιδα, τονίζοντας έτσι τη θλιβερότητα της κατάστασης μέσα από τα δύο περιστατικά. (https://www.tanea.gr/2019/11/07/greece/i-dipli-opsi-tou-nomismatos-dyo-thalassies-xelones-xoreyoun-kai-mia-triti-keitetai-nekri/)

Δυστυχώς όμως η εικόνα αυτή δεν περιορίζεται σε μεμονωμένα περιστατικά. Στις 10/11/2019 άλλο ένα έγγραφο έφθασε στο Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων, από το Λιμεναρχείο Μεσολογγίου, όπου ενημερώνει για την ύπαρξη νεκρής χελώνας στην περιοχή της Τουρλίδας. Η άτυχη χελώνα έφερε βαθύ τραύμα στον αυχένα της. Από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από πέντε περιστατικά με παρόμοιες αιτίες όπου τα τραύματα οφείλονται σε αλιευτικά εργαλεία. Τα εντυπωσιακά αυτά πλάσματα μπλέκονται στα δίχτυα ή πλησιάζουν τους χωρους αλιείας, με αποτέλεσμα πιθανόν αλιείς να τα τραυματίζουν ή και να τα θανατώνουν με τα εργαλεία τους προκειμένου να τα απομακρύνουν.

Ο Φορέας έχει στις προτεραιότητές του την προστασία του είδους της θαλάσσιας χελώνας Caretta-caretta καθώς ανήκουν στην κατηγορία των ειδών υπό εξαφάνιση. Η Λιμνοθάλασσα και η ευρύτερη περιοχή αποτελούν σημαντικό χώρο τροφοληψίας και αναπαραγωγής του προστατευόμενου είδους. Με συστηματική ενημέρωση πολιτών, παρακολούθηση και καταγραφή, ειδικά κατά την περίοδο αναπαραγωγής τους καλοκαιρινούς μήνες, ο Φορέας δίνει μια καθημερινή μάχη για την διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και της προστασίας του είδους.

Εκ παραδρομής διευκρινίζεται ότι ο συνολικός προϋπολογισμός της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την επιλογή αναδόχου με απευθείας ανάθεση «Υπηρεσίες παρακολούθησης Όρνιων (Gyps fulvus) στο όρος Αράκυνθος και ενημέρωσης κοινού» είναι 2.960 € (δύο χιλιάδες εννιακόσια εξήντα ευρώ)