Φορέας Διαχείρισης

Ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων με χαρά ενημερώνει ότι εντοπίστηκε η πρώτη φωλιά θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta για το 2019 την Πέμπτη 20 Ιουνίου στο Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού
Η φωλιά εντοπίστηκε από Στελέχη του Φ.Δ./Λ.Μ.-Α.Ο. στα πλαίσια πεζής παρακολούθησης (monitoring) εργασίας πεδίου στην αμμώδη παραλία του Λούρου. Αρχικά εντοπίστηκαν χαρακτηριστικά ίχνη του απειλούμενου είδους τα οποία και υπέδειξαν το σημείο της φωλιάς και στην συνέχεια ακολούθησε η οριοθέτηση της φωλιάς και η σήμανσή της.
Η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta αποτελεί είδος προτεραιότητας βάσει της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας (92/43) και θεωρείται απειλούμενο σε διεθνές επίπεδο, σύμφωνα µε τα κριτήρια της Παγκόσμιας Ένωσης Προστασίας της Φύσης IUCN, µε ιδιαίτερη οικολογική αξία και σημασία για το Εθνικό Πάρκο. Στην κατεύθυνση αυτή, ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου συμμετείχε, με ακόμα πέντε εταίρους, σε ένα σημαντικό έργο διασυνοριακής συνεργασίας Ελλάδας – Ιταλίας με διακριτικό τίτλο PRO. ACT. NATURA 2000 “Δράσεις προστασίας για διασυνοριακή και κοινή διαχείριση των θαλάσσιων τόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος (NATURA 2000)”. Το έργο που υλοποιήθηκε επιτυχώς από τους Οργανισμούς Διαχείρισης των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και τόπων κοινοτικής σημασίας, στόχευε στην ανάπτυξη μιας κοινής στρατηγικής των δύο χωρών, για κοινές ενέργειες εντοπισμού και αντιμετώπισης απειλών της C. caretta, ώστε να διασφαλιστεί η βελτίωση της διαχείρισης, η συντήρηση της βιοποικιλότητας και τέλος η διατήρηση του πληθυσμού του είδους.
Στα πλαίσια του προγράμματος έγινε μεταξύ άλλων δράσεων και καταγραφή της αναπαραγωγικής δραστηριότητας και προστασίας φωλιών Caretta caretta στο Εθνικό Πάρκο. Πιο συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2013, ερευνητές επισκέφτηκαν και κατέγραψαν τις παραλίες του μετώπου της Λιμνοθάλασσας και κατόπιν αξιολόγησης, επισκέπτονταν σε καθημερινή βάση όσες κρίθηκαν περισσότερο κατάλληλες για φωλεοποίηση του είδους, ώστε να σημειώσουν πιθανές εξόδους χελωνών, απόπειρες ωοτοκίας και δημιουργία φωλιών. Στην παραλία του Λούρου κατάφεραν να καταγράψουν δύο φωλιές, οι οποίες προστατεύτηκαν κατάλληλα και κατόπιν του απαραίτητου χρόνου επώασης των αυγών μελετήθηκαν και εξήχθη το συμπέρασμα της επιτυχούς εκκόλαψης των νεοσσών σε υψηλό ποσοστό (89-91%). Βάσει του θερμοκρασιακού προφίλ των φωλιών και της παραλίας, οι νεοσσοί που παρήχθησαν ήταν θηλυκού γένους. Οι παραλίες που  βάση του προγράμματος είχαν κριθεί τότε κατάλληλες για πιθανή μελλοντική φωλεοποίηση ήταν: Δυτικός Λούρος, Μπούκα Αχελώου, Ιβάρι Θολής, Προκοπάνιστος, Παλαιοπόταμος – Γουρνοπούλες, Παλαιοπόταμος – Σκρόφα, Σκρόφα- Σκροφοπούλα και Λούρος.
Η θαλάσσια χελώνα έχει αναπαραγωγική μνήμη και τα θηλυκά επιστρέφουν στις παραλίες που γεννήθηκαν για φωλεοποίηση. Η περίοδος αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta είναι από το Μάρτιο μέχρι και το τέλος Μαΐου κοντά στις παραλίες ωοτοκίας ή στη μεταναστευτική διαδρομή τους προς αυτές. Η δημιουργία των φωλιών γίνεται από τα θηλυκά του είδους, καθότι τα αρσενικά δεν βγαίνουν στη στεριά (σπάνια σημειώνονται έξοδοι αρσενικών) από τα τέλη Απριλίου έως τα τέλη Αυγούστου τις νυχτερινές ώρες. Συνήθως μια χελώνα μπορεί να κατασκευάσει 1 έως 4 φωλιές, στην παραλία που γεννήθηκε και η ίδια, οι οποίες θα περιέχουν στο σύνολο έως 120 αυγά, κάθε δύο έως τέσσερα χρόνια. Η χελώνα αφού επιλέξει το χώρο ωοτοκίας σκάβει στην άμμο έναν αυγοθάλαμο (σχήματος μπουκαλιού) και αποθέτει τα αυγά της εκκρίνοντας συνεχώς δάκρυα τα οποία την βοηθούν να απομακρύνει τυχόν άλατα και άμμο από τα μάτια της, στη συνέχεια σκεπάζει τη φωλιά με άμμο και επιστρέφει στο νερό. Στην περίπτωση όχλησης (λόγω φωτισμού ή θορύβου) εγκαταλείπει την προσπάθεια επιστρέφοντας στην θάλασσα. Κατόπιν της ωαπόθεσης και αναλόγως της θερμοκρασίας τα αυγά εκκολάπτονται σε εφτά έως δέκα εβδομάδες. Οι νεοσσοί αναρριχώνται προς την επιφάνεια της άμμου μέσα σε δύο έως τέσσερις ημέρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας κατευθύνονται προς τη θάλασσα. Σε περίπτωση που εξέλθουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, η υψηλή θερμοκρασία τους αδρανοποιεί και περιμένουν κάτω από την επιφάνεια της άμμου έως ότου δροσίσει. Λόγω του μεγάλου αριθμού των αυγών οι φωλιές εκκολάπτονται σε δόσεις. Κατά την διάρκεια της νύχτας, όταν η θερμοκρασία της άμμου έχει πέσει, οι νεοσσοί ξεκινούν κατά ομάδες να εκκενώνουν την φωλιά, αναρριχόμενοι στην επιφάνεια. Τα χελωνάκια με οδηγό την αντανάκλαση του φωτός των αστεριών στην επιφάνεια του νερού, κινούνται προς την θάλασσα, καταγράφοντας ταυτόχρονα τα χαρακτηριστικά της παραλίας ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν  μετά από χρόνια για να δημιουργήσουν τις δικές τους φωλιές.

Για το 2019 οι δράσεις προστασίας του είδους ξεκίνησαν με επισκέψεις στελεχών του Φορέα Διαχείρισης σε σχολικές μονάδες του Νομού. Με αφορμή και τον εορτασμό της παγκόσμιας Ημέρας Χελώνας στις 23 Μάϊου κάθε χρόνου, τον μήνα Μάϊο έγινε ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μικρών λουόμενων για τη θαλάσσια χελώνα και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει. Στην συνέχεια, τον Ιούνιο ξεκίνησε η διαδικασία ανεύρεσης και προστασίας φωλιών θαλάσσιας χελώνας από στελέχη του Φ.Δ./Λ.Μ.-Α.Ο. η οποία και θα συνεχιστεί μέχρι και το τέλος Αυγούστου, οπότε και θα ολοκληρωθεί η καταγραφή και η παρακολούθηση της παραλίας του Λούρου µε στόχο την αειφορική διαχείριση και προστασία του πληθυσμού της θαλάσσιας χελώνας.
Η ανεύρεση της πρώτης φωλιάς στη παραλία του Λούρου, εκτός από τα ευχάριστα συναισθήματα που προκαλεί σε όλους μας, δημιουργεί παράλληλα και την ανάγκη για μεγαλύτερη προσοχή στις δραστηριότητες τόσο των επισκεπτών στις παραλίες ωοτοκίας και στο θαλάσσιο χώρο του Εθνικού Πάρκου., όσο και των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται σε αυτές τις περιοχές. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί επίσης, ο κίνδυνος από την ανεξέλεγκτη κίνηση  οχημάτων εντός της αμμώδης παραλίας, καθώς μπορεί να καταστραφούν οι φωλιές και να αλλοιωθούν τα ίχνη-χνάρια εξόδου θηλυκών ενήλικων χελωνών.

Καθώς είναι ανησυχητικός ο αριθμός των νεκρών και τραυματισμένων χελώνων που καταγράφονται το τελευταίο διάστημα στο Εθνικό Πάρκο και ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Τουρλίδας, συνιστούµε στους πολίτες, σε περίπτωση εύρεσης ιχνών θαλάσσιας χελώνας καθώς και σε περίπτωση εντοπισµού τραυµατισµένης ή και νεκρής χελώνας που την έχει ξεβράσει το νερό, να επικοινωνήσουν άμεσα µε το Λιμεναρχείο Μεσολογγίου στο τηλέφωνο 2631051211 και τον Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων στο 2632055094.